Mindfulness

Wat is mindfulness?

Doelgerichte, vriendelijke, open en niet-reactieve aandacht voor de ervaring in het hier-en-nu, zonder oordeel. Mindfulness (achtzaamheid) is een uitdrukking die afkomstig is uit het angelsaksisch taalgebruik, waarvan de oorsprong in het boeddhisme ligt.

Het is een gemoedstoestand die getypeerd wordt door de bewustwording van de eigen fysieke ervaringen, gevoelens en gedachten, zonder onmiddellijk over te gaan op automatische reacties. Mindfulness is bewust aandacht geven aan het moment, zonder oordeelvorming en het moment anders te willen ervaren. Je stapt uit de sneltrein met automatische piloot waar we soms in zitten. Het ontleent zijn kracht aan de praktische toepassing. In de Mindfulness wordt de mens benaderd vanuit een houding van totale acceptatie.

Wat is Mindfulness niet:

  • Het zal niet je hoofd leegmaken, gedachten blijven altijd komen en gaan.
  • In tegenstelling tot zelfacceptatie is het bereiken van Mindfulness geen doel op zich.
  • Mindfulness staat niet gelijk aan ontspannen zijn.
  • De methode bestaat niet uit ontspanningsoefeningen.
  • Niet niets doen maar juist de aandacht controlerend niet-sturend te laten zijn.
  • Een methode waarin angst of stress niet meer wordt ervaren, het leert dat deze gevoelens aanwezig kunnen zijn als onvermijdelijk deel van het leven.
  • Het staat niet gelijk aan het rustig aan doen.
  • “Quick Fix”

Mindfulness heeft zich razendsnel verspreid over de wereld: in de gezondheidszorg, het bedrijfsleven en organisaties in het publieke domein. Mindfulness moet niet worden gezien als vervanging van, maar als een aanvulling op bestaande behandelingen.

Mindfulness verwijst naar:

  • de mindfulness-training om mensen te leren meer bewust te leven en anders om te gaan met stress, gedachten en emoties.
  • een vorm van meditatie waarin men zich op een niet-reactieve manier bewust is van de fysieke en geestelijke sensaties en situaties van het moment (“Een zachtmoedige relatie aangaan met wat er zich nu aanbiedt”): bewuste aandacht.

Helpende factoren in het ontwikkelen van mindfulness zijn onder andere: geduld, vertrouwen, loslaten, open houding en acceptatie. Acceptatie binnen de mindfulness betekent niet dat je alles wat op je pad komt klakkeloos moet aanvaarden. Binnen de mindfulness betekent acceptatie de situatie ontvangen met een open en vriendelijke aandacht. De situatie zoals deze is aanvaarden en accepteren omdat het tegenovergestelde juist een groter risico met zich mee brengt. Kenmerken en eigenschappen van onszelf die wij als minder prettig ervaren, maken onderdeel hiervan uit. Hierin is de acceptatie binnen mindfulness gelijk gesteld aan zelfacceptatie.

Om toe te werken naar mindfulness doet men onder andere trainingen, meditatie en andere aandachtsoefeningen. De trainingen zijn geen therapievorm waarin je “gerepareerd”moet worden. De aandacht in trainingen wordt gevestigd op het eigen lichaam, ademhaling, zintuigen, gedachten en emoties worden teruggebracht naar de realiteit.

Mindfulness trainingen hebben onder meer een positief effect op:

  • Minder piekeren
  • Anders leren omgaan met aangename en onaangename gebeurtenissen.
  • Bewuster zijn van ervaringen en meer intenser
  • Meer vertrouwd van wat afspeelt in geest en lichaam
  • Beter omgaan met lichamelijke en emotionele pijn
  • Meer leven in het nu

Mindfulness-Based Stress Reduction (MBSR ofwel Aandachttraining) is begin jaren tachtig ontwikkeld door Jon Kabat-Zinn, moleculair bioloog én diepgaand beoefenaar van Vipassana-meditatie en yoga. De MBSR is een groepstraining volgens een vast protocol, gebaseerd op westerse wetenschappelijke kennis uit de medische biologie en de psychologie, en op oosterse psychologische kennis en vaardigheden als meditatie en yoga. De training richt zich op het inzetten van de eigen kracht, mindfulness, in het hanteren van stress, pijn en ziekte.

Mindfulness-Based Cognitive Therapy (MBCT, ofwel Aandachtgerichte Cognitieve Therapie) is een variant van MBSR, specifiek gericht op terugvalpreventie bij depressie. Deelnemers leren in het bijzonder om negatieve gedachten en gevoelens, die de depressie kunnen aanwakkeren, te zien als voorbijgaande gebeurtenissen in de geest.

Voor meer informatie onder andere voor het zoeken naar gecertificeerde trainers:

Vereniging Mindfulness Based Trainers (VMBN) www.vmbn.nl

Vereniging Voor Mindfulness (VVM) www.verenigingvoormindfulness.nl