Haptotherapie

Wat is Haptonomie
Onder haptonomie wordt verstaan: De theorie van het gevoel en het gevoelsleven, die de nabijheids-, aanrakings- en gevoelsaspecten bestudeert van menselijke affectieve relaties (het Griekse woord “hapsis” betekent “tast” ; “nomos” verwijst naar “regels, wetten”). Haptonomie houdt zich bezig met de ontwikkeling van het gevoelsleven en in ruimere zin met de gevoelsmatige wisselwerking tussen mensen. De aanraking speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van leven en is een directe wijze om datgene wat voelbaar is, voelbaar te maken.Aanraken is de meest directe vorm van communicatie. De aanraking kan veel duidelijk maken over jezelf of de ander, ook wanneer woorden te kort schieten of alles al gezegd is.

Wat is Haptotherapie
Bij de therapeutische invulling van de leer haptonomie speelt vooral de positieve werking van aangeraakt worden een belangrijke rol. Aanraken is in onze samenleving nog vaak een cultureel taboe. We worden als voelers geboren en tot denkers gemaakt, omdat in onze maatschappij de nadruk nog te veel ligt op het versterken van de individualiteit en de prestatie. Hierdoor raakt de communicatie tussen mensen steeds meer op een bepaald doel of effect gericht. Anderen deelgenoot maken van je gevoelens zonder dat er aan bepaalde voorwaarden moet worden voldaan, komt steeds minder voor en emotionele armoede is hiervan het gevolg. Die emotionele armoede kan zich manifesteren in tal van klachten en relationele problemen.

Bij de haptotherapie geeft de aanraking informatie over je gevoels- en geestelijk leven. Het geeft inzicht in je menselijk bestaan; over hoe je in het leven staat en over hoe je je hebt ontwikkeld. De therapie helpt bij het zoeken naar een eigen evenwicht in het leven, want door het laten ontstaan of versterken van een zo goed mogelijk gevoelsfundament (basisgevoel) van veiligheid, zelfvertrouwen en eigenheid ontdek je je eigen plaats in de wereld om je heen. Wanneer je vertrouwen hebt in het leven durf je beter je eigen mogelijkheden en onmogelijkheden onder ogen te komen in relatie tot je leefwereld (relaties, gezin, familie, werk). Klachten en gevoelens van onbehagen zijn vaak het gevolg van onze specifieke reactie op gebeurtenissen of situaties in ons leven. Een oorzaak van klachten kan zijn dat gevoelens of gedachten niet in overeenstemming zijn met het leven dat je leidt: je bent dan jezelf niet. Als gevolg van de klachten en patronen die je ontwikkeld hebt kan het contact met de ander, met je omgeving, bemoeilijkt zijn. Het gaat erom te ontdekken wie je in wezen bent en wat je bezielt…. een ontmoeting met datgene wat in je leeft. Deze ontmoeting vindt altijd plaats vanuit een betrokken zijn bij je leven. In plaats van toeschouwer te zijn neem je deel aan (participeer je). Je kunt jezelf zijn, wanneer je durft te voelen wat je bezighoudt en daar ook zoveel vertrouwen in hebt dat je ernaar gaat leven.

In de therapie wordt voelbaar gemaakt waar en op welk moment je blokkeert of jezelf terughoudt. Eventuele blokkeringen in je gevoel komen bij de haptotherapie gemakkelijker los, zodat gevoelens die zijn weggestopt, herkend en verwerkt kunnen worden en vervolgens een plaats kunnen krijgen in je leven. Gevolgen van dit bewustwordingsproces kunnen zijn dat je:

  • voelt wanneer je te veel hooi op je vork neemt
  • eerder je omgeving deelgenoot laat zijn van je gevoelens
  • gemakkelijker moeilijke of nare gevoelens kunt accepteren
  • komt tot het nemen van beslissingen of het maken van keuzes in je leven.

Indicaties voor haptotherapie
1. Gestagneerde ontwikkeling Het gevoel hebben niet op je plek te zijn of niet lekker in je lijf te zitten. Onvrede met de bestaande situatie of niet weten wat je wilt en wat je voelt of bezielt.
2. Problemen die verband houden met de overgang van de ene naar de volgende levensfase Bijvoorbeeld van kindertijd naar puberteit, van puberteit naar volwassenheid of van volwassenheidnaar middelbare leeftijd.
3. Tijdelijk overbelast zijn Stress, overspannenheid, burnout.
4. Acceptatieproblemen Ten aanzien van verlies, ziekte of handicaps.
5. Lichamelijke klachten met een mogelijke psychosomatische oorzaak Wanneer je ziek bent of iets mankeert wil je daar over het algemeen zo snel mogelijk van af. Ziekte kan echter ook een signaal zijn om wat aan jezelf te doen. Zo kan een klacht je een mogelijkheid tot groei geven. Acceptatie van de klacht of ziekte gaat aan de mogelijke groei vooraf. Wanneer er bijvoorbeeld geen evenwicht bestaat tussen je gevoel en je verstand, tussen dat wat je moet/wilt en kunt, kunnen klachten ontstaan van lichamelijke en/of psychische aard, zoals: Spierverkrampingen van onder andere nek en/of rug; buikklachten, maagklachten, te hoge bloeddruk, hyperventilatie en andere nerveuze klachten; angst, onrust, slaapstoornissen. De specifieke wijze waarop we lichamelijk op conflictsituaties reageren is voor ieder mens uniek.

Waarom een vereniging van Haptotherapeuten
Tot op heden is het beroep van haptotherapeut nog geen wettelijk beschermde titel. Dit betekent dat iedereen zich haptotherapeut mag noemen, los van of en welke opleiding tot haptotherapeut men heeft gevolgd. Om de kwaliteit van haptotherapie te bewaken kunnen alleen diegenen die hun opleiding hebben gevolgd bij een van de twee erkende opleidingen voor registratie in aanmerking komen en daarnaast is de term Haptotherapeut VVH enige jaren geleden wettelijk gedeponeerd bij het Benelux Merkenbureau. De Vereniging Van Haptotherapeuten is uitsluitend een beroepsvereniging.

Doelstelling

  • Het bevorderen van de haptotherapie als beroep en het verkrijgen van erkenning binnen de gezondheidszorg in Nederland;
  • Het behartigen van de maatschappelijke, economische en sociale belangen van haar leden in de ruimste zin des woords en in de meest uitgebreide vorm;
  • Het bevorderen van de kwaliteit in de beroepsuitoefening van de haptotherapie. Realisatie
  • Leden betrekken bij de beleidsontwikkeling en het bevorderen van betrokkenheid van de leden met het Bestuur en de commissies middels het uitschrijven van(tenminste) twee Algemene Ledenvergaderingen en het organiseren van één Beleidsdag per jaar;
  • Bevorderen van de onderlinge contacten tussen de leden middels het aanmoedigen van regionale bijeenkomsten en het geven van voorlichting;
  • Opstellen en evalueren van het Beroepsprofiel Haptotherapeut waaraan de leden zich conformeren en waarop ze kunnen worden aangesproken;
  • Stimuleren van (wetenschappelijk) onderzoek in de haptotherapie;
  • Streven naar gekwalificeerde beroepsopleidingen tot haptotherapeut met gelijkluidende eindtermen;
  • Registratie en herregistratie van de leden: registratie kan gebruikt worden in contacten met de verzekeringen en eventuele verwijzers;
  • Herregistratie van leden vindt iedere 5 jaar plaats, als men aan zijn nascholingsverplichting heeft voldaan;
  • Presentatie naar buiten middels het leggen/onderhouden van contacten met instanties binnen de gezondheidszorg, zoals (zorg)verzekeringen, Ministerie, andere beroepsverenigingen;
  • Ontwikkelen van informatiemateriaal;
  • Omschrijven van ethiek in een Beroepscode;
  • Tuchtrecht/tuchtreglementen;
  • Financiële middelen.

De bijdrage van de haptotherapie om te komen tot volledige zelfacceptatie
Haptotherapie beoogt de ontwikkeling van het “Zelf”gevoel of het herstel van de volledige zelfacceptatie te bevorderen en maakt daarbij gebruik van de inzichten vanuit de haptonomie. Onder het Zelf wordt verstaan de unieke eigenheid van de mens in deelnemende en deelhebbende (participerende) communicatie met de ander(en).

De behandelwijze om te komen tot volledige zelfacceptatie
De begeleiding/therapie van de haptotherapeut is bestemd voor een ieder die daarom vraagt, ongeacht leeftijd, levensfase, sociale en economische status, opleiding, cultuur, ras, sexe en levensovertuiging. De haptotherapeut begeleidt/adviseert mensen met vragen omtrent kwaliteit van leven en met emotionele problemen, waarbij er een verstoring is in het evenwicht tussen draagkracht/veerkracht en draaglast. Binnen de haptotherapie is het affectieve contact en een open attitude een centraal uitgangspunt. In de therapeut-cliënt relatie is de wederkerigheid een belangrijk “instrument”, waarbij de haptotherapeut vanuit zijn deskundigheid in staat is een relatie te leggen tussen enerzijds de klacht of het probleem van de cliënt en anderzijds de wijze waarop de cliënt in het leven staat. Van de haptotherapeut mag dan ook verwacht worden, dat hij zowel de reactie van de cliënt op de begeleiding/therapie als de relatie van de cliënt met de therapeut terugplaatst in het algemeen kader van het eigen leven van de cliënt. In de haptotherapie wordt vaak gebruik gemaakt van de aanraking, waarbij de eigenheid van de cliënt gerespecteerd wordt.

De haptotherapie is in eerste instantie een “haptische” therapie; dit betekent dat het in de therapie vooral gaat om te komen tot een gewenste verandering met betrekking tot veiligheid, vertrouwen en contact. Het therapeutisch proces is een dialoog tussen cliënt en haptotherapeut met het doel de cliënt inzicht te geven in de wijze waarop hij in het leven staat en in de wijze waarop hij met zijn klacht/probleem omgaat. Via ervaringsmomenten – waarin de directe aanraking heel verhelderend kan zijn – wordt de cliënt de mogelijkheid geboden andere wegen te exploreren. Indien wenselijk worden personen uit de leefwereld van de cliënt bij het proces betrokken, omdat in de leefwereld herkend dient te worden wat de cliënt nodig heeft teneinde zinvoller aan het leven deel te kunnen nemen. De intake bestaat ondermeer uit een gesprek, ervaringsgerichte situaties waarin de beleving voorop staat en uit de aanraking. Daarbij horen ook de persoonlijke bewegingskarakteristieken en de eerste indruk in de aanraking. Omdat de haptotherapeut inzicht heeft in de ontwikkelingsstadia van de mens wordt het hem in het contact met de cliënt, en zeker in de aanraking, duidelijk hoe deze geleerd heeft zich in te stellen op de invloed van zijn omgeving/buitenwereld. Tevens wordt bepaald wat de cliënt op dat moment nodig heeft en of haptotherapie geïndiceerd is.

Tijdens het therapeutisch proces is de haptotherapeut in zijn handelen onder andere gericht op het mobiliseren van eigen vermogens van de cliënt. Zijn gevoelens, waarnemingen en gewaarwordingen die verband houden met de interactie van dat moment kunnen als referentiekader gebruikt worden indien zij relevant zijn voor het therapeutische proces. De haptotherapeut zorgt voor een helder en duidelijk contact, waarin de cliënt zich veilig en vertrouwd weet en waarin een ontmoeting kan plaatsvinden, waarbij gaandeweg de aandacht waar mogelijk verschuift van de klacht of het probleem, naar de persoon van de cliënt. Hij luistert daarbij zorgvuldig naar de beweegredenen van de cliënt, opdat duidelijk wordt of en in welke mate hij de cliënt dient te ondersteunen, aan te spreken, uit te nodigen of te activeren. Steeds gaat het om het mobiliseren van die vermogens die de cliënt in staat stellen met klachten en problemen om te gaan of antwoorden te vinden op, bijvoorbeeld, moeilijke levensvragen en zelfacceptatie. De haptotherapeut schept in het contact – en vooral in de aanraking – die voorwaarden voor de cliënt om zijn hulpvraag en ook zichzelf daarin onder ogen te zien. Is de aanraking niet geïndiceerd dan biedt de haptotherapeut de cliënt andere ervaringssituaties aan die hem in staat stellen langzamerhand anders met zichzelf – en daarmee met de invloed van zijn omgeving/buitenwereld – om te gaan.

Voor meer informatie kunt u terecht bij de website van de Vereniging Van Haptotherapeuten VVH: www.haptotherapeuten-vvh.nl